آگاهی از شرایط و ترکیبات بدن می تواند به افراد این امکان را بدهد تا رژیم غذایی مناسب تری طراحی کنند و برنامه ی تغذیه و ورزششان را حرفه ای تر دنبال کنند. در آنالیز بدن برای لاغری ترکیبات کلی بدن اعم از میزان چربی، کربوهیدرات، آب بدن، عضله و… به تفکیک مشخص می شوند تا فرد آگاهی کاملی از وضعیت بدنی خود داشته باشد و کوچک ترین تغییرات را به راحتی تشخیص دهد. برای آشنایی بیشتر با آنالیز بدن برای لاغری با ما همراه باشید.
هدف از آنالیز بدن چیست؟
امروزه به کمک دستگاه های آنالیز بدن می توان به میزان دقیق آب داخل و خارج سلولی، چربی و عضله بدن به تفکیک بالا تنه و پایین تنه و راست و چپ بدن پی برد و در نتیجه برنامه تغذیه ای و ورزشی دقیق تری مختص هر فرد، تنظیم کرد. این دستگاه این امکان را می دهد که تغییرات وزنی بدن را با دقت بیشتری مورد توجه قرار بدهیم و در فرد ایجاد هدف و انگیزه کنیم.
چرا باید نسبت به ترکیبات بدنمان آگاه باشیم؟
آگاه شدن نسبت به ترکیب بدن موجب حفظ تندرستی، تناسب اندام، عملکرد بهتر ورزشکاران و… می شود. همچنین با آگاه شدن از میزان چربی بدن و مقایسه آن با استاندارد های جهانی تا حد قابل توجهی می توان افراد را بر اساس جنسیت و سن در چهارگروه سالم، لاغر، دارای اضافه وزن و چاق تقسیم بندی کرد.
دستگاه آنالیز بدن چیست و چگونه کار می کند؟
دستگاه آنالیز بدن دستگاهی است که با کمک امپدانس الکتریکی ترکیبات کلی بدن را مورد تجزیه و تحلیل دقیق قرار می دهد. در نتیجه عملکرد این دستگاه گزارش جامعی از میزان آب بدن، درصد چربی، عضله، استخوان و… به دست می آید. همچنین این دستگاه قادر است تا نسبت های مشخص اندام های مختلف بدن فرد را بررسی و شاخص توده بدنی را محاسبه کند.
با استفاده از این دستگاه دید دقیقی از میزان تناسب اندام و شرایط بدنی فرد به دست می آید تا بتوان بهترین برنامه ورزشی و تغذیه ای مخصوص فرد درا طراحی کرد. کوچک ترین تغییرات وزنی با استفاده از عملکرد الکتریکی دستگاه آنالیز بدن قابل تشخیص است.
کاربرد دستگاه آنالیز بدن
استفاده از این دستگاه یکی از بهترین راه ها برای تجزیه و تحلیل وزن و وضعیت سلامتی افراد است. در گذشته با فرمول BMI، وزن ایده آل افراد را حدس می زدند که این فرمول مناسب و دقیق نبود؛ اما اکنون پیشرفته ترین و دقیق ترین راه برای سنجش وزن مناسب افراد، استفاده از تست بادی آنالیزور است.
اطلاعات کاملی که با دستگاه آنالیزور حاصل می شود شامل توده چربی و درصد آن، شاخص توده بدن، وزن، میزان کمبود وزن، درصد عضلات، مقدار آب بدن، استخوان ها، میزان متابولیسم پایه، املاح، اضافه وزن و چاقی، نسبت دور کمر به لگن و… می باشد.
روش های آزمایشگاهی سنجش ترکیب بدنی و آنالیز بدن
در ادامه به معرفی روش های آزمایشگاهی سنجش ترکیب بدنی و آنالیز بدن پرداخته ایم.
سنجش میزان کل آب بدن
برای این کار، این گونه عمل می کنند که مقدار مشخصی از آبی که به‌وسیله ترتینوم و یا دوتریوم را به صورت رقیق شده از طریق تزریق وریدی و یا حتی در برخی از موارد به صورت خوراکی به شخص مورد آزمایش می دهند و پس از گذشت چند ساعت و برقراری تعادل کامل بدن، از بزاق، خون و ادرار او نمونه برداری می کنند و غلظت عناصر گفته شده را از طریق پرتونگاری می سنجند و درصد کل آب بدن را به دست می آورند.
هیدرودانسیتومتری
در این روش، ابتدا وزن فرد را با ترازو اندازه گیری می کنند. سپس فرد با حداقل لباس در یک وضعیت خاص وارد یک مخزن می شود، البته لازم به ذکر است که فرد باید هوای داخل ریه‌ها را هم تخلیه کند. فرد باید تا زمانی که وزن زیر آب او ثبت نشده است در داخل آب مخزن بی حرکت بماند تا وزن او را محاسبه کنند.
حجم سنجی جابه‌جایی هوا
این روش نیز از دقت نسبتا بالایی برخورداراست و تقریبا برای تمامی گروه های سنی و جنسیت ها به آسانی و در زمان کم قابل‌اجرا است.
مطلب پیشنهادی : رژیم درمانی چیست؟
سنجش جذب فوتون
این روش بر اساس مقاومت در مقابل عبور اشعه ایکس انجام می شود و به تفکیک وزن بدن به چربی کل بدن، توده بدون چربی، استخوان ها و مواد معدنی بدن و… می پردازد. این فرایند در زمان حدود ۱۰ الی ۲۰ دقیقه انجام می شود.
مقاومت بیوالکتریکی
این روش روشی غیر تهاجمی و بسیار آسان است. در این روش، یک جریان الکتریکی خفیف از بدن فرد آزمودنی عبور داده می شود سپس میزان مقاومت نسبت به عبور جریان، با یک دستگاه تجزیه و تحلیل کننده مقاومت الکتریکی زیستی بدن فرد اندازه گیری می شود.
همچنین لازم به ذکر است که آب کل بدن افراد را می توان با این روش محاسبه کرد. این دستگاه، آنالیز بدن تمامی کودکان و افراد مسن را به آسانی و تنها در مدت زمان ۵ دقیقه انجام می دهد.
تصویربرداری با کیفیت مغناطیسی
MRI یک روش کاملا بی خطر و ایمن و بر پایه اشعه ایکس است. در طی این روش، فرد داخل یک محفظه مغناطیسی دراز می کشد و در این حالت کامپیوتر بدن او را اسکن می کند. این فرایند نیز حدود 30 دقیقه زمان می برد.
پروتئین کل بدن
در این روش پروتئین موجود در بدن را می توان از کل میزان نیتروژن بدن تخمین زد.در این محاسبه، نیتروژن بدن تبدیل به پروتئین می شود.
اندازه‌گیری پتاسیم کل بدن
با سنجش میزان پتاسیم، می‌توان میزان توده بدون چربی FFM را محاسبه نمود.از آنجایی که این روش نیاز به تجهیزات کامپیوتری بسیار قوی و پیشرفته دارد و بسیار گران است، خیلی خیلی کم مورد استفاده قرار می گیرد.
روش کامپیوتری و یا سی‌تی‌اسکن
این روش با اشعه ایکس و کامپیوتر بدن را آنالیز می کند اما برای افرادی مانند خانم های باردار به دلیل وجود اشعه مناسب نمی باشد.
سونوگرافی و تصویرنگاری یا رزونانس مغناطیسی
در این روش تولید و انتشار سیگنال‌های رادیوفرکانس بر هسته‌های هیدروژن استوار است. این روش به دلایل مختلفی مانند بی خطر بودن برای کودکان نیز کاربرد بالایی دارد.
چه پارامتر هایی توسط دستگاه آنالیزور، آنالیز می شوند؟
پارامتر هایی همچون موارد زیر توسط این دستگاه آنالیز می شوند.
در کودکان:
- امتیاز رشد
- توده چربی بدن
- جدول تناسب بدن
- میزان کل آب بدن
- تعیین درجه چاقی
- میزان متابولیسم پایه
- منحنی رشد (قد، وزن)
- شاخص توده بدن (BMI)
- میزان پروتئین و مواد معدنی
در افراد بالغ:
- وزن
- درصد چربی بدن
- حجم توده چربی
- میزان کل آب بدن
- میزان ترکیبات قسمت‌های مختلف بدن
- حجم توده عضلانی
- شاخص توده بدن (BMI)
- میزان متابولیسم پایه (BMR)
- نسبت دور کمر به باسن (WHR)
شرایط و نکات قبل از انجام آنالیز بدن
رعایت شرایط زیر می تواند به افزایش دقت دستگاه آنالیز و دریافت نتایج بهتر کمک کند. این نکات عبارت اند از :
- بهتر است این روش ناشتا انجام شود‌و یا دو ساعت بعد از وعده غذایی اصلی انجام شود.
- بهتر است این روش پس از ورزش انجام نشود.
- بهتر است آنالیز بدن بعد از استحمام و استفاده از سونا انجام نشود.
- بهتر است این روش در دوران قاعدگی انجام نشود تا نتیجه بدون خطا باشد.
- بهتر است در دوران بارداری به دلیل افزایش خطا و مضر بودن اشعه ایکس انجام نشود.
- بهتر است که این روش در دمای طبیعی محیط انجام شود.
- بهتر است که فرد ۵ دقیقه قبل از انجام تست ایستاده باشد.
- در آنالیز بدن باید فلزات در ناحیه دست و پا جدا شوند.
سخن آخر
در این گفتار در مورد دستگاه آنالیز بدن و فواید آگاهی از شرایط بدنی توضیحاتی مطرح شد. آگاهی از میزان تناسب اندام و ترکیبات بدن به افراد کمک می کند تا به راحتی از بروز بیماری ها پیشگیری کنند و اندام ایده آلی داشته باشند. اگر چه روش های مختلفی برای اندازه گیری وزن و شاخص توده بدنی وجود دارد اما دقت دستگاه آنالیز بدن و در اختیار قرار دادن طبق گسترده ای از اطلاعات از برتری های بزرگ این دستگاه است.
با کمک این دستگاه می توان به بررسی جامع شرایط وزنی و تناسب اندام پرداخت تا تنظیم برنامه های ورزشی و غذایی تخصصی به صورت حرفه ای انجام شود. شرایط استفاده از دستگاه آنالیزور و اطلاعات تکمیلی در رابطه با این دستگاه در متن این گفتار آمده است.